De sector moet zuinig zijn op Beko Coöperatie

Voor Anton van der Most zelf had het niet gehoeven: een splinternieuwe, grote bakkerij bouwen en vier extra winkels openen. Maar toen zijn zoon Mark belangstelling bleef tonen om Bakkerij van der Most in Lemelerveld over te nemen, besloot hij zijn bedrijf toekomstbestendig te maken. Met veel succes. “Ik beleef de gelukkigste tijd van mijn leven.”

tekst: Linda van ’t Land | foto’s: Koos Groenewold

“Mark is geen bakker: dat heb ik altijd gezegd”, vertelt Anton van der Most over zijn enige kind. “Toen hij op zijn zestiende aangaf dat hij later graag het bedrijf zou overnemen, heb ik hem aangeraden eerst eens wat verder te kijken. Ik dacht oprecht dat hij hier niet gelukkig zou worden. Maar toen hij op zijn 21^e, na onder meer een studie Retail Management en diverse ondernemerscursussen, nog steeds over een eigen bedrijf sprak, vond ik het toch ook zonde om hem niet thuis de kans te geven. Een bakker is hij nog steeds niet, maar een uitstekende manager blijkt hij wel. We hebben het bedrijf aan hem aangepast. En met nu bijna honderd man personeel in dienst zijn er genoeg anderen die onze producten kunnen maken.”

Harde leerschool

Zelf is de nu bijna 68-jarige Anton van der Most juist een bakker in hart en nieren. “Ik trek die bakkersbroek het liefst nooit uit en zit niet graag op kantoor. Wat dat betreft is dit niet mijn type bedrijf. Al het geregel rondom diverse filialen moet bij je passen. Ik wil gewoon bakken!” Zoon Mark blijkt wat dat betreft zijn tegenpool. Hij floreert bij de uitdagingen van het fors groter gegroeide bedrijf. “Toen we in 2008 net een gloednieuwe bakkerij hadden laten bouwen, stond de economische crisis voor de deur. Daarvan zakte mij destijds de moed behoorlijk in de schoenen. Ze zeggen altijd dat je een harde leerschool moet hebben en dat gun je iedereen – behalve je eigen kind. Maar Mark heeft ons er doorheen gesleept. Begin twintig was hij – en hij regelde het gewoon allemaal. Na die periode heb ik hem carte blanche gegeven. Ik wist gewoon: als je dát lukt, kun je alles aan. Ik heb voor meer dan honderd procent vertrouwen in hem en weet zeker dat hij het kan redden.”  

Overname

In 2020 is Mark volledig eigenaar geworden van Bakkerij van der Most. Zes fysieke winkels horen bij het bedrijf: ze staan in Dalfsen, Dedemsvaart, Heino, Lemelerveld, Ommen en Raalte. Daarnaast is er de centrale bakkerij in Lemelerveld en kan er in heel Zwolle brood en banket vers vanuit de bakkerij worden bezorgd. Zo’n vijftien procent van de omzet komt uit het derde kanaal; de rest wordt in de winkels en via de webshop verdiend.

Anton werkt zelf nog iedere ochtend in de banketbakkerij. “Om zeven uur begin ik en om een uur of twaalf ga ik naar huis. Dit bedrijf kan mijn vertrek wel aan, maar ik vind het vak zelf nog veel te leuk. Bovendien geeft mij dit een stabiele dagindeling. Ik hoef niet vreselijk vroeg op te staan en heb de rest van de dag aan mijzelf. Zo vind ik het mooi en zo lang als ik het nog kan, hoop ik de dagen zo in te delen. Maar Mark is nu de eigenaar: het is echt zijn bedrijf. Hij heeft een mooie visie en kijkt als consument naar de winkels; dat blijkt zeer waardevol. Ik bevind me in een luxepositie.”

Bestuurswerk

In juni neemt Anton afscheid als lid van de landelijke ledenraad van Beko Coöperatie en als regionaal bestuurslid van Beko Noord. Met veel plezier heeft hij twee bestuurstermijnen van in totaal acht jaar volgemaakt. “Ik heb de Beko-organisatie zeer hoog zitten. En ik zou willen dat meer bakkers het belang van een coöperatieve inkooporganisatie inzien. Welke branche heeft nu nog de inkoop én de verkoop volledig in eigen hand? Dat is uniek! We moeten daar als sector trots en heel zuinig op zijn. Wanneer je als individuele bakker over grondstofprijzen moet gaan onderhandelen of de inkoop zelf moet regelen, zijn we nergens meer. En dat wij als bakkers na de coronaperiode nog aan grondstoffen konden komen, hebben we aan het goede inkoopbeleid en de voorraadbeheer van Beko te danken.”

Het bestuurswerk heeft hem persoonlijk verrijkt. “Ik heb er enorm veel van geleerd om in zo’n grote organisatie te mogen meekijken. Natuurlijk moet je kritisch zijn. Maar je leert ook om niet op elke slak zout te leggen. Je bent als bakker snel geneigd te denken: waarom regelen ze dat nou niet? Bijvoorbeeld als het gaat om het leegpakken van rolcontainers of meerdere leveringen per week. Ik ben zelf nogal van: huppakee! En dan gaat het gebeuren. Maar in zo’n grote organisatie is het allemaal veel ingewikkelder. In de ledenraad ben je overigens beslist geen ja-knikker: je hebt daar iets te vertellen en er wordt echt naar je geluisterd.”

Fantastisch beroep

Aan het einde van zijn loopbaan kan Anton niet anders dan tevreden terugblikken op zijn tijd in de ambachtelijke bakkerijbranche. “Er is veel veranderd in de loop der jaren. Vroeger kwam er iemand van de lokale krant langs en dan bedacht je samen een advertentie. Tegenwoordig loopt Mark met zijn telefoon door de bakkerij en voor je het weet staat op Facebook dat we alweer de eerste speculaasjes hebben! Ik deed ook nooit aan functioneringsgesprekken: bij mij wist je meestal in vijf minuten hoe het ervoor stond. Mark regelt dat wel – en terecht. Met veel personeel in dienst moet je aan dossiervorming doen, ook om het bedrijf te beschermen. Het vak daarentegen is door al die jaren heen eigenlijk precies hetzelfde gebleven. En niets is zo mooi als een eigen bakkerij. Je hebt alles zelf in de hand: van inkoop en productie tot verkoop. Wie heeft dat nou nog? Je kunt echt onderscheidend zijn door alles zelf te maken. Het bakkersvak is en blijft een fantastisch beroep.”

Pensionering

De ochtenden in de banketbakkerij geeft Anton voorlopig nog niet op. Maar hij begint steeds meer te genieten van andere bezigheden. “Ik heb een paard en rijd heel graag: dat wil ik zeker tot mijn 75^e blijven doen. Daarnaast heb ik een retrocamper. Als de zon ook maar eventjes schijnt, gaan mijn vrouw en ik er tussenuit. Zij heeft ook veertig jaar lang alles voor de zaak aan de kant gezet en heeft dus nog wel wat van mij tegoed.” Anton zet zich daarnaast bijzonder graag in voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij spelen een rol binnen het bedrijf, maar ook daarbuiten staat Anton voor hen klaar. “Ik ga niet voor ondernemers spreken en ik pak ook geen bestuurswerk meer op. Maar mensen met een verstandelijke beperking hebben mijn interesse. Ze zijn altijd blij en dankbaar: hen een fijne dag bezorgen is voor mij een prachtige dagbesteding.”

Beretrots

Als nuchtere Sallander, kind van een boerenechtpaar, zal hij het niet snel van de daken schreeuwen. Maar diep in zijn hart is Anton beretrots op zijn zoon Mark. “Het is prachtig om te zien hoe hard hij heeft geknokt om dit vlot te trekken. En hij doet dat helemaal alleen: zijn vrouw Annelieke heeft hier in de regio een hotel met 24 kamers. Jonge honden zijn het – en nergens bang voor. Er staat een geweldig mooi en toekomstbestendig bedrijf. Dat wij voor honderd mensen in deze regio een bestaan kunnen verzorgen, dat zij een hypotheek kunnen regelen en een gezin kunnen onderhouden dankzij het werk bij Bakkerij van der Most: dat zal mij altijd een fantastisch gevoel blijven bezorgen.”