Aankomend jaar bestaat Bakkerij van Heeswijk precies 110 jaar. De opa van Adriaan van Heeswijk vestigde het bedrijf in 1914 in Luyksgestel. Inmiddels zijn er tien winkels in de Brabantse Kempen: in Luyksgestel, Bergeijk, Dommelen, Valkenswaard, Meerhoven, Veldhoven, Bladel, Eersel, Hapert en Reusel. En aan het roer staat de vierde generatie in de vorm van vier jonge familieleden. 

tekst: Linda van ’t Land | foto’s: Koos Groenewold

Dat er een nieuwe generatie is opgestaan binnen het familiebedrijf stemt Adriaan van Heeswijk reusachtig trots. Zelf leidde hij het bedrijf sinds 1982 met zijn vrouw Lizette, zijn broer Peter met Mariëlle en zijn zus Lilian met Stant. “Van deze derde generatie zitten alleen Lizette en ik nog in het management”, vertelt Adriaan. “De rest is inmiddels uitgetreden en ook wij hebben onze aandelen overgedragen. Wel werken we nog vier dagen in de week mee, waar we maar nodig en gewild zijn. In de vakantieperiode stond ik bijvoorbeeld weer in de productie: geweldig! Maar ik ben vliegende keep en sta daar waar ze mij inzetten. Het komt ook voor dat ik op de kleinkinderen moet passen, zodat de huidige ondernemers hun handen vrij hebben. We kijken zonder al teveel commentaar te leveren over de schouders mee en doen onze stinkende best om de nieuwe generatie de wind in de zeilen te geven.”

DNA
Het is inmiddels vijftien jaar geleden dat Bakkerij van Heeswijk zichzelf nadrukkelijk als een sterk merk in de markt heeft gepositioneerd. “We spraken met onder andere Zeelandia en onze gewaardeerde collega Arthur de Rouw over onze groei en onze ambities. En we kregen van hen een flinke spiegel voorgehouden: waarom vertelden we niet veel beter waar wij al die jaren al heel goed in waren? Mijn vader gebruikte al een dubbele bolrijs en we werkten inmiddels met desem. Wij zijn goed in brood bakken! Daarom hebben wij ons verhaal over langzaam brood geïntroduceerd. Ons belangrijkste ingrediënt is tijd. We zijn het in de productie niet wezenlijk anders gaan doen. Maar we zijn wel gaan uitdragen wát we doen. En dat heeft ons heel veel gebracht.”

Er is veel geïnvesteerd om deze boodschap breed ‘tussen de oren’ te krijgen: zowel intern als extern. “We hebben onze winkelmedewerkers getraind om ons verhaal goed te kunnen vertellen. Dat is een proces van jaren geweest en het loopt eigenlijk nóg: zeker wanneer we nieuw personeel krijgen, bijvoorbeeld na een overname. Dan is het zaak dat we onze visie en missie helder overbrengen. Als je groter groeit, moet je namelijk heel goed opletten dat je DNA niet uit de filialen verdwijnt. Wij zijn een echt familiebedrijf en willen dat onze klanten dat ook zo ervaren. In de bakkerij hebben we productietechnisch de nodige verdieping aangebracht. We zijn gaan automatiseren, mechaniseren, professionaliseren. We zijn in onze winkels sneetjes brood gaan uitdelen om ons verhaal te vertellen en net iets langer contact te hebben met de klant. En dan ontstaat er op zeker moment een vliegwiel. Er ontstond een intrinsieke motivatie binnen ons team om ons brood op deze manier te bakken en te verkopen.”

Learning by doing
Ook de vierde generatie komt volledig vanuit de familie Van Heeswijk: soms geboren, soms aangetrouwd. Fleur, Sophie, Rob en Joost gaan met z’n vieren de kar trekken. “Ze zijn zeer complementair aan elkaar en hebben allemaal al een poosje meegelopen in het bedrijfsleven, dus ze zijn gepokt en gemazeld”, zegt Adriaan. “Ik ben een gelukkig man! Vroeger kwamen alle bakkers van de Vakschool Wageningen en dan mocht je nog duizend fouten maken in je ondernemerschap. Die tijden zijn veranderd. We hebben nu een groot bedrijf met circa honderdvijftig medewerkers en het is een flinke uitdaging om alle ballen in de lucht te houden. Natuurlijk blijft de kwaliteit van je producten de basis van iedere bakkerij. Maar je mag ook ‘learning by doing’. Wij durven elkaar als familie de spiegel voor te houden om verbeterpunten te vinden. Zo zijn we geworden wie we zijn.”

Aandachtspunten
Zo’n tachtig procent van de omzet komt uit de tien winkels van Bakkerij van Heeswijk. Daarnaast vormt het derde kanaal ongeveer de omzet van een extra winkel. “We zijn streng in het aannemen van klanten in het derde kanaal”, zegt Adriaan. “Ze moeten echt in ons logistieke traject passen, zowel in de productie als in de distributie. Lukt dat niet, dan nemen we de klant niet aan. Onze focus ligt op de winkels: dáár moet het gebeuren en daar zijn we goed in.”

De toenmalige, jaarlijkse verkiezing Bakker met Ster heeft het bedrijf veel gebracht. “Door de verbeterpunten die dan worden genoemd, hebben we steeds stapjes gezet en daarvan veel geleerd. Ik durf wel te zeggen dat wij nu in de eredivisie van bakkend Nederland spelen. Juist ook het contact met de andere spelers op dat niveau is heel waardevol. Daarnaast heeft het al jarenlange lidmaatschap van M.O.C. van Beko Advies ons veel gebracht, net als het volgen van trainingen en cursussen en de bezoekjes van proefbakkers van onze leveranciers. Dat soort dingen houden ons scherp. We maken verslagen en noteren aandachtspunten: die aandachtspunten moeten op zeker moment van tafel zijn: óf doordat we ze hebben aangepakt óf doordat we samen hebben besloten ze terzijde te leggen. Want dat kan natuurlijk ook! We blijven ondernemers en kiezen onze eigen weg.”

Meebewegen
Adriaan van Heeswijk heeft veel zien veranderen in de veertig jaar dat hij nu als bakker werkzaam is. “Destijds begon ik in een laagconjunctuur: je kon kiezen uit de sollicitanten en je werknemers directiever aansturen. Nu draait het veel meer om investeren in je mensen. Je moet meebewegen met hun wensen en behoeften: ook als zij bijvoorbeeld vier dagen per week willen werken of kinderoppas nodig hebben. Ik merk dat ik ouder word, maar ik groei er toch ook in mee. Boven alles blijft het voor iedereen belangrijk dat je doet waar je veel plezier uithaalt en wat je goed kunt! Als je dat voor ogen houdt, kom je samen – ook als verschillende generaties - een heel eind.”

Adriaan is zelf sportman van nature. “Ik wil overal de beste in zijn. Ik weet nog goed dat ik ooit op een bijeenkomst van Beko Advies hoorde over de witte raaf: wij waren dat toen niet, maar ik wilde dat wel zijn! Het bedrijf dat opvalt en anders is dan anderen. Zo hebben we door de jaren heen veel aandachtspunten aangereikt gekregen, juist ook door het bedrijf uit te komen. Daarvan hebben we veel geleerd.”

Overname
In november wordt Adriaan 65 jaar. Hij wil doorwerken tot zijn 68e, maar alleen als de volgende generatie hem nog graag op de werkvloer ziet. “Als de kinderen het anders willen doen dan wij, dan kan dat. Niets moet, alles mag. Het is al fantastisch dat de aandelen van dit bedrijf in de familie blijven. Het is overigens wel echt waar dat een overname jaren de tijd kost: niet alleen emotioneel en financieel, maar ook om structuur aan te brengen en alles goed over te dragen. Je moet dat proces niet onderschatten en dus op tijd beginnen.” 

Hoewel hij nog altijd met veel plezier zijn bakkersbroek draagt of het bedrijfsbureau opent, ziet Adriaan ook uit naar de tijd dat hij het werk kan neerleggen. “Lizette en ik zijn gezond en wandelen graag. We zijn bovendien idolaat van Oostenrijk en lopen daar graag door de bergen. Ook passen we met veel plezier op de kleinkinderen: dat is ook hard werken! Maar we doen dat met veel liefde en plezier. En ook daarmee ondersteunen we indirect het bedrijf. Wie weet, misschien is het de vijfde generatie Bakkerij van Heeswijk die hier iedere dinsdag de boel op stelten zet!”